Oranje pepernoten

pepernotenIn het artikel ‘Ongemakken van een koninklijk fonds’ in het NRC van zaterdag 26 oktober over het functioneren van het Oranje Fonds en de rol van het koninklijk paar, kwam een belangrijke vraag niet aan de orde: Waar ligt de komende jaren een nieuwe uitdaging voor het fonds? De ontwikkelingen die de afgelopen jaren plaatsvonden in sociaal ondernemerschap zouden het uitgangspunt kunnen vormen voor een nieuwe aanpak.
Toen in 2008 het Oranje Fonds van start ging met het Groeiprogramma, een driejarig, intensief trainings- en coachingsprogramma voor sociale pioniers, zette het fonds een baanbrekende stap. Een heldere visie en partnerships met het bedrijfsleven leidden tot een revolutionaire aanpak waarin niet alleen wordt geïnvesteerd  met geld in projecten maar vooral in kennis, vaardigheden en netwerk. Het Groeiprogramma maakt dat sociale pioniers kunnen doorgroeien naar sociale ondernemers, waardoor de investeringen blijven renderen ver na afloop van een bepaald project of initiatief. Je investeert immers in mensen. Het toonde moed en inzicht om op deze wijze in te zetten op het sociale kapitaal van Nederland. En met succes: de 50 procent  van de sociale ondernemers die na het doorlopen van het Groeiprogramma nu nog steeds succesvol en maatschappelijk relevant actief zijn, is een score waar menig investeerder in commerciële start-ups jaloers op zou zijn. Geen wonder dat het concept van het Groeiprogramma inmiddels gemeengoed is geworden in de fondsenwereld.
Sinterklaas
Alleen, het fonds is toch vaak nog de ‘ouderwetse’ partij met de zak geld, een Sinterklaas die het snoepgoed verdeelt! Er kan nog zoveel meer gebruik gemaakt worden van de kennis en knowhow die bij de pioniers zélf zit. Een gemiste kans voor zowel het fonds als de pioniers? Mede dankzij het Groeiprogramma zijn er veel sociaal ondernemers die een eigen, moderne visie ontwikkelen op de sector en deze met succes in de praktijk brengen.
Nieuwe wegen
Vijf jaar na de start van het Groeiprogramma bevinden we ons in een lastig financieel tijdperk. Sociale pioniers en ondernemers hebben overal te maken met teruglopende subsidiemogelijkheden. Reguliere financiering door overheden is moeizaam te realiseren. Dat vraagt om creativiteit, om zoeken naar nieuwe wegen. Nieuwe business modellen, innovatieve verdienmodellen, de deeleconomie, de netwerkorganisatie, uitgaan van eigen kracht. Het zijn de nieuwe antwoorden om impact te kunnen blijven maken. En dat gebeurt ook. Sociaal ondernemers zijn creatief gebleken in het opvangen van teruglopende inkomsten uit subsidies. Door partnerships aan te gaan met elkaar en met het bedrijfsleven, door waarde te creëren met slimme inzet van internet en sociale media. Door crowdfunding. Door niet meer alleen op zoek te gaan naar geld maar in te zetten op menskracht, kennis en vrijwillige tijd.
Om hierop in te haken en dit te ondersteunen zodat de impact van sociale pioniers en ondernemers verder kan blijven groeien is het nodig dat de fondsenwereld in Nederland meegroeit met deze ontwikkelingen. En niet meer vasthoudt aan de ouderwetse rolverdeling tussen fonds en aanvrager. In de deeleconomie is het de kunst om de schat aan kennis, ervaring, sociale innovatie die bij fondsen aanwezig is, te ontsluiten en te delen. Zichtbaar te maken. Een meer horizontale, gelijkwaardige verhouding, gebruik maken van elkaar als gesprekspartner, inzetten van pioniers en initiatiefnemers als experts op sociale innovatie.
Het Oranje Fonds kan hierin opnieuw de toon zetten in de fondsenwereld. Tijd voor een nieuwe baanbrekende stap? In 2008 sloot het Oranje Fonds een alliantie met Mc Kinsey & Company om samen het Groeiprogramma te realiseren. Dit partnerschap lag allesbehalve voor de hand, maar leidde tot uitstekende resultaten.
Zoek net als in 2008 naar minder voor de hand liggende partners, en maak gebruik van de kennis bij sociaal ondernemers. Ontwikkel samen een strategie voor de komende vijf jaar, gebaseerd op nieuwe verhoudingen.  Zorg daarmee voor een nieuwe spannende weg en word wederom toonaangevend in de fondsenwereld!
Fiene van Loock, oud-deelnemer aan het Groeiprogramma, Directeur Two Get There en mede initiatiefnemer van het Social Powerhouse, het netwerk voor en door sociale ondernemers.
Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.