Brusjes
Dinsdagavond 12 december. Ik zit helemaal klaar voor het teleseminar met Janneke van Bockel. Het thema is Brusjes. Deze keer voel ik me anders. Het gaat over mij. Ik ben zelf een brusje. Maar heb daar nooit bij stilgestaan. Totdat dit onlangs ter sprake kwam. Alsof er een puzzelstukje op zijn plek viel.
Lieve en lastige broer
Ik denk terug aan de vele momenten waarop ik als pubermeisje van 14 leerde om ‘de oudste en de wijste te zijn’. Ik verlangde in stilte zo naar gezond en normaal contact met mijn broer. Dat ik eens een keertje boos kon worden en het weer goed maken. Die keer dat hij al mijn stripboeken mee naar zijn kamer had genomen en zijn naam in alle boekjes had gezet. Gek werd ik ervan. Mijn ouders suste altijd: ‘ach, je weet toch…’ Met je broer houdt je rekening. Dat werd mij met de paplepel ingegoten. Begrijp me niet verkeerd, ik hou zielsveel van mijn broer! Oh, en niemand mag ook iets naars over hem zeggen (behalve ik natuurlijk)… Maar wat kon ik boos op hem zijn!
Tips!
Janneke opent haar verhaal met een paar tips geïllustreerd door verhalen uit haar boek IJskastmoeder. Lukt het om ruimte te maken voor “dat het zo is in dit gezin”. Dat dit er mag zijn. Vanuit ieders beleving. Geef ruimte aan de verschillende gevoelens van de gezinsleden.
Kiesdag
En dat is geen gemakkelijke opdracht weet ik uit ervaring. Mijn ouders werkten heel hard aan het ‘goed hebben met elkaar’. Op vakantie had iedereen bij ons een kiesdag. Daarmee kwamen we allemaal aan bod met ons wensenlijstje van vakantievertier.
Loslaten
Het is ook het loslaten van de plaatjes die je als ouder in je hoofd (en hart!) hebt. Vervolgt Janneke. Het plaatje van een gelukkig gezin, van gezellig samen zijn, van rimpelloos opgroeien, van veel vriendjes hebben. Kortom, van harmonie… En dan samen weer nieuwe plaatjes maken met elkaar. Van hoe het wel samen kan. Hoe iedereen aan bod kan komen.
Terugkijkend kan ik herkennen hoe mijn ouders hier aan werkten. Zonder het expliciet te maken aan ons. We hadden het er niet zo over. Maar nu kan ik zien hoe hard ze gewerkt hebben aan het verdelen van aandacht, het goede doen voor de ‘zwakste schakel’ in het gezin. Want als we hem niet ‘mee’ hadden, dan ging er helemaal niets meer.
Ik herinner me de vele avonden waarop ik de stemmen van mijn ouders hoorde die ’s avonds met elkaar van alles bespraken. Ze bespraken het nooit met mij en mijn jongste broer.
En dat is wat Janneke van Bockel ook als valkuil benoemt: Kinderen nooit bondgenoot maken als steun voor de ouders op de momenten dat het taai is. Geen volwassen zorgen neerleggen bij het kind.
Toch was het moeilijk om erkenning te geven aan de gevoelens van mij en mijn jongste broer: dat het nooit eens ‘normaal’ kon gaan. Tot op de dag van vandaag is het voor mijn ouders pijnlijk om hardop te zeggen dat onze middelste broer anders is dan anderen. En dat de twee andere kinderen het daar niet altijd gemakkelijk mee hadden.
Pluspunten
Zijn er ook pluspunten aan brusje zijn?! Janneke noemt er een hoop! Brusjes zijn vaak mensen die grote tolerantie hebben, kunnen omgaan met anders zijn, goed kunnen aanvoelen wat de ander nodig heeft, grote loyaliteit kennen, etc…
Inderdaad. Ik heb geleerd hoe ´het anders zijn´ er gewoon bij hoort in het leven. Ik heb een hoge tolerantiegrens: ik verdraag veel rariteiten van mensen, en dat is best wel eens handig! Ik weet ook dat er tussen zwart en wit heel, heel veel nuances en kleuren liggen.
Janneke vertelt zo beeldend in haar verhalen uit IJskastmoeder, dat je er vanzelf door wordt geraakt. Je snapt de moeite, de zoektocht, de bijzondere opdracht, het fragiele evenwicht.
Maatjes
Vaak worden maatjes ingezet als steun voor het kwetsbare kind. Maar tijdens het teleseminar wordt duidelijk hoe een maatje ook een steun zou kunnen zijn voor het brusje en voor de ouders van het zorgkind. Maatjes zijn vrijwilligers in de omgeving van een gezin die kunnen ondersteunen en leuke dingen kunnen ondernemen in één op één situaties. Maatjes kunnen ingezet worden voor de kwetsbare kinderen, maar dus zeker ook om een zorgende ouder te ondersteunen. Of een maatje voor het brusje. Een maatje brengt aandacht, positiviteit, samen leuke dingen doen. Gericht op die ander en wat de ander nodig heeft.
Kwartje
Aan het einde van een mooi en boeiend gesprek met Janneke valt opeens een kwartje… Ik regelde mijn maatjes vroeger zelf. Ik zocht zelf oudere vriendjes en vriendinnetjes waar ik terecht kon. Want ik had grote behoefte aan steun en vriendschap. En dát is precies de reden waarom ik 12 jaar geleden ons eerste maatjesproject bedacht. Omdat ik dit zo graag gun voor iedereen die het nodig heeft.
Klein geluk
Met de toolkit ‘Mijn Kind een Maatje’ die we nu in een e-learn pakket gegoten hebben, zijn we eindelijk in staat ons eigen missie écht waar te maken: iedereen die een steuntje in de rug kan gebruiken: een maatje. En hopelijk ligt geluk dan voor het oprapen… J
Fiene van Loock
17-12-2012